Eind april kregen 13 agrarisch ondernemers hun certificaat voor de cursus Zelfstandig professioneel natuurondernemer niveau 3. De cursus is onderdeel van het cursusprogramma Natuurbeheer en ondernemerschap dat HAS Hogeschool en Aeres Hogeschool in samenwerking met Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en het ministerie van LNV aanbiedt.
“De ondernemers komen uit heel Nederland,” vertelt René Quinten erover. Hij is cursusleider vanuit HAS Hogeschool. “Sommigen waren al jaren naar een cursus op zoek die business en ecologie combineert en hen leert hoe ze zelfstandig een grotendeels of zelfs volledig op natuurbeheer gericht bedrijf kunnen voeren. De cursus gaf hen niet alleen de kennis en vaardigheden om hiermee aan de slag te gaan, maar bood hen ook de mogelijkheid onderling ervaringen uit te wisselen. Agrarisch ondernemers die deze cursus doen zijn voorlopers: zij willen hun bedrijf verduurzamen en zorgen voor meer biodiversiteit. Hoe mooi om te zien dat ze elkaar daarin vinden en elkaar bij kunnen helpen.”
Assessments digitaal
Een belangrijk onderdeel van de cursus is het schrijven van een natuurbedrijfsplan en de ondernemers sloten de cursus af met een mondeling examen over dit plan. “Door corona moesten deze assessments even worden uitgesteld, maar dankzij de digitale mogelijkheden lukte het de meesten toch de cursus snel af te ronden. Een leuke bijkomstigheid: de deelnemers gaven aan hierdoor extra computervaardigheden te hebben opgedaan.”
Boeren en natuurorganisaties aan tafel
Bijzonder is de samenwerking tussen de verschillende partijen. “Michiel Drok van Aeres Hogeschool stond 6 jaar geleden aan de wieg van de cursus. Bedrijfsadviseurs en docenten van verschillende opleidingen van de HAS zijn er sinds 3 jaar intensief bij betrokken. Het had best veel voeten in de aarde om de cursus te ontwikkelen en boeren en natuurorganisaties bij elkaar aan tafel te krijgen. Maar nu loopt het goed en wordt er intensief samengewerkt."
Nieuwe rol
René vervolgt: "Tevens loopt er naast het cursusprogramma een parallel proces: natuurorganisaties hebben niet meer alleen de rol van verpachter die aan agrarisch ondernemers voorwaarden oplegt. En boeren op hun beurt trekken steeds meer verantwoordelijkheid naar zich toe als het gaat om ecologische bedrijfsvoering. Ze zijn elkaars partner geworden, zetten veel meer sámen de schouders eronder in plaats van tegenover elkaar te staan. Voor velen is deze nieuwe rol wennen, maar via de opleiding kunnen we daar als HAS-docenten constructief aan bijdragen.”
Over cursusprogramma Natuurbeheer en ondernemerschap
Het cursusprogramma Natuurbeheer en ondernemerschap bestaat uit 3 niveaus. Niveau 1 richt zich op ondernemers die natuurgronden in beheer hebben en/of die zich meer willen verdiepen in natuurbeheer. De gronden zijn vaak onderdeel van de bedrijfsopzet, maar vormen niet de hoofdmoot. In de cursus leren de ondernemers wat de belangrijkste factoren zijn voor het bereiken van natuurdoelen op graslanden. Ook leren ze wat de meest voorkomende planten- en diersoorten op natuurgraslanden zijn.
Niveau 2 is bedoeld voor ondernemers van wie een groot deel van het bedrijf bestaat uit natuurgronden en die een grote mate van zelfstandigheid hebben bij het uitvoeren van het beheer en de monitoring. Deze cursus gaat dus een stap verder dan niveau 1: ondernemers kunnen na het volgen van de cursus een ecologisch beheerplan opstellen en uitvoeren, eventueel samen met de grondeigenaar.
Niveau 3 gaat nóg een stap verder: Deze cursus is erop gericht om de ondernemer in staat te stellen zelf een ecologisch en economisch bedrijfsplan te maken en zelfstandig natuurbeheer uit te voeren, inclusief alle bijkomende aspecten zoals monitoring, subsidieaanvragen, communicatie en natuurherstel. De cursus is gericht op ondernemers die een volledig of grotendeels op natuurbeheer gericht bedrijf willen voeren.