HAS Hogeschool heeft zich ten doel gesteld dat de voedselverspilling binnen haar eigen organisatie uiterlijk in 2030 met 50% verminderd is. 5 studenten deden onderzoek naar waar binnen de HAS de meeste voedselverspilling ontstaat. En dat betekende dat ze letterlijk het vuilnis indoken… Ook kwamen ze met mogelijke oplossingen.
Adil Bitich (Milieukunde), Dieneke van Doesburg (Toegepaste Biologie), Margaux Bailly (stagiair Voedingsindustrie uit Frankrijk), Jesse Bakker (Milieukunde) en Mascha Bouwman (Milieukunde) deden hun onderzoek vanuit de Challenge Sustainability. Dit is een project van 20 weken voor derde- en vierdejaars studenten waarbij talentontwikkeling gecombineerd wordt met duurzaamheid. Het onderzoek werd tevens gekoppeld aan de eerste Brabantse Hbo Voedselverspillingschallenge die HAS Hogeschool in samenwerking met de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling en de Rabobank is gestart.
Uitgangssituatie bepalen
“Om echt in actie te kunnen komen tegen voedselverspilling is het noodzakelijk je uitgangssituatie te bepalen”, vertelt Elseline Schouten, teamleider HAS Services en naast lector Antien Zuidberg opdrachtgever van het project namens HAS Hogeschool. “We hebben de studenten gevraagd de uitgaande voedselstromen te onderzoeken, de grootste voedselverspillingshotspots in kaart te brengen en mogelijke oplossingen te bieden voor deze knelpunten.”
Vuilniszakken doorspitten
De studenten deden een afvalscan van 3 afzonderlijke weken én een literatuurstudie om te ontdekken hoe knelpunten aangepakt kunnen worden. “De afvalscan deden we voor 4 afdelingen van de vestiging in Den Bosch”, vertellen Adil en Jesse namens alle studenten. “We onderzochten de gezamenlijke afvalbakken (rest, pmd en gft) door het pand heen, evenals de foodlabs van de opleiding Voedingsmiddelentechnologie, de keukens van de opleiding Food Innovation en de locatie van cateraar Appèl. De afvalscan bestond uit 4 stappen: afvalinzameling, afvalsortering, gegevensverzameling en gegevensverwerking. Een pittige klus, vooral omdat we het afval moesten scannen vóórdat het werd opgehaald. Dat betekende 3 weken lang heel vroeg opstaan om elke dag zo’n 50-100 vuilniszakken door te spitten.”
Gemiddeld 70-90 kilo per week
Maar wanneer spreek je eigenlijk van voedselverspilling? “Weggegooid eten dat in principe nog gegeten had kunnen worden is voedselverspilling. Een bananenschil in de vuilnisbak is dus geen voedselverspilling, maar een banaan in diezelfde bak wel. We hebben letterlijk alle vuilniszakken leeggehaald en alles wat erin zat gewogen en gecategoriseerd. De gemiddelde voedselverspilling per week bleek 70-90 kilo te zijn. In de gezamenlijke afvalbakken door het pand heen was sprake van de meeste voedselverspilling, de catering leverde de op-één-na grootste bijdrage. Het vaakste werden fastfood en snacks weggegooid, gevolgd door groente en fruit. We hebben de resultaten gevisualiseerd in een infographic. De afvalscan kan in de toekomst worden herhaald om te kijken of acties vermindering van de voedselverspilling opleveren.”
Voedselverspillingshotspots
Om aanbevelingen te kunnen geven met betrekking tot de grootste voedselverspillingshotspots, doken de studenten in de literatuur. Ze keken daarbij naar zowel het verminderen van voedselverspilling, het voorkomen ervan als naar upcycling (een vorm van recyclen waarbij het product wordt verwerkt tot één of meerdere nieuwe producten). Hierbij telt niet alleen voedselverspilling in gewicht (kg) maar ook de economische waarde (euro) en de milieubelasting (CO2). “De belangrijkste aanbeveling is het starten van een bewustwordingscampagne voor zowel studenten als medewerkers over de gevolgen van voedselverspilling. Daarnaast kan Appèl een inventarisatie maken van alle producten die worden weggegooid met een weegsysteem. Tot slot een wat meer out-of-the-box idee: een openbare koelkast op een centrale plek waar iedereen overgebleven eten kan neerzetten zodat anderen het weer kunnen meenemen.”
Enkele resultaten van de afvalscan bij HAS Hogeschool.
Combinatie van oplossingen
De studenten kijken positief terug op hun opdracht en begeleiders Elseline en Antien ook. Elseline: “Het is een mooie nulmeting op basis waarvan we concreet aan de slag kunnen. Om voedselverspilling terug te dringen is een combinatie van oplossingen nodig. Twee van de aanbevelingen van de studenten worden binnenkort al opgepakt: Appèl start met een pilot om via een weegsysteem inzicht te krijgen in de hoeveelheid weggegooid eten. Dit helpt ze scherper in te kopen en zo voedselverspilling te voorkomen.”
Subsidieaanvraag
En Antien vult aan: ”Daarnaast willen we in gesprek gaan met de food-docenten en beheerders van de foodlabs om te kijken wat daar aan mogelijke oplossingen zijn. Ook gaan we een subsidieaanvraag doen om extra financiële middelen te krijgen om een bewustwordingscampagne voor de HAS studenten en docenten te ontwikkelen. Daar hoort natuurlijk weer de input van studenten bij. Het is mooi om te zien hoe zij vanuit hun eigen interesse, talenten en discipline bijdragen aan het onderzoek en ons uiteindelijke doel.”
Runner-up Voedselzuinigheidsaward
Half februari werd door HAS Hogeschool, de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling en Rabobank een Voedselzuinigheidsaward uitgereikt aan een student of groep studenten die het meest impactvolle voedselverspillingsproject hebben uitgevoerd sinds de start van de eerste Brabantse Hbo Voedselverspillingschallenge. De groep van Adil en Jesse werd runner-up. En daar mogen ze heel trots op zijn.