1. Home
  2. Onderzoek
  3. Lectoraten
  4. Lectoraat Future Food Systems

Lectoraat Future Food Systems

Het lectoraat Future Food Systems werkt aan interventiestrategieën en nieuwe businessmodellen die de transitie naar duurzame voedselsystemen versnellen. Zo draagt het lectoraat bij aan impact op de Sustainable Development Goals (SDGs) van de Verenigde Naties, zowel nationaal als internationaal.

toekomstige voedselsystemen

Over het lectoraat

Doel

Het doel van het lectoraat Future Food Systems is het versnellen van de transitie naar duurzame voedselsystemen. Verduurzaming alleen is niet voldoende: er is een transitie nodig in de manier waarop voedsel geproduceerd, gewaardeerd en geconsumeerd wordt. Het lectoraat werkt zowel aan interventiestrategieën als aan nieuwe businessmodellen. 

Onderzoeksagenda

Voedsel is een belangrijk onderdeel van onze cultuur en ons welbevinden, maar voedsel is ook gerelateerd aan urgente en mondiale duurzaamheidsopgaven: 

  • Er is een toenemende mondiale zorg voor humane gezondheid door groei van voedselgerelateerde ziekten naast persistente voedselonzekerheid 
  • Planetaire grenzen op het gebied van klimaatverandering, biodiversiteit, zoetwatergebruik en stikstof- en fosfaatcycli worden overschreden 
  • Voedselverspilling 
  • Sociale onrechtvaardigheid met betrekking tot lonen en arbeidsomstandigheden in voedselketens (o.a. FAO, 2019; IPCC, 2019) 

Een recente schatting geeft aan dat de maatschappelijke kosten voor gezondheid, economie en milieu van het mondiale voedselsysteem 12 biljoen dollar bedragen – 20% meer dan de marktwaarde van voedselsystemen (Pharo et al, 2019). Daarom is duidelijk dat verduurzaming van het huidige voedselsysteem niet voldoende is. Als we de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties willen halen, is er een transitie nodig in de manier waarop voedsel wordt geproduceerd, gewaardeerd en geconsumeerd wordt.  

Onderzoekslijnen

Bij het lectoraat Future Food Sysyems staan 3 samenhangende pijlers centraal: 

  • Praktijkonderzoek naar de dynamiek in (huidige) voedselsystemen op verschillende schaalniveaus 
  • Participatieve toekomstverkenningen naar duurzame voedselsystemen 
  • Verkennen van transitiepaden die leiden tot system-based interventiestrategieën en nieuwe businessmodellen die transitie kunnen versnellen 
Grafische weergave proces transitie future food systems
Publicaties

Gezamenlijke publicaties

  • Artikel 'Studenten verstevigen boer-burgerrelatie', Nieuwe Oogst, 8 maart 2024
  • Blog 'Transitiewetenschappers over stikstof: beloon boeren voor de oplossing!', 29 juni 2022, website DRIFT
  • Toekomstverkenning agrofood 2050 Transitiecoalitie Voedsel: lectoren Frederike Praasterink en PJ Beers van het lectoraat Future Food Systems deden in januari 2020 binnen de Transitiecoalitie Voedsel een toekomstverkenning naar de agrofoodsector in 2050. Bekijk het rapport

 

Publicaties/optredens lector Frederike Praasterink

  • Artikel 'Hoe vergeten groenten het voedselsysteem duurzamer kunnen maken', Vrij Nederland, 14 november 2023
  • Column Transitie van het voedselsysteem vergt andere vaardigheden, nieuwsbrief Techniekpact, oktober 2023
  • Bijdrage in brochure Circular agrifiid & biomass: Food & Materials for a systainable future, RVO, 2023
  • Webinar Brabant Leert Voedseltransitie: Frederike was op 29 september 2022 spreker op een webinar van de Provincie Noord-Brabant: Brabant Leert Voedseltransitie. Het webinar is hier terug te kijken. 
  • Opiniestuk over de masterclass Expeditie Toekomst, geschreven door Frederike Praasterink, Heleen Prins en Marjo Baeten, Food + Agribusiness, 5 augustus 2022 
  • Nationale voedseldialoog: in aanloop naar de UN Food Systems Summit later dit jaar was op 1 juni 2022 de Nationale Voedseldialoog, georganiseerd door Ministeries van LNV, BZ en VWS. Frederike was tafelgast in haar rol als penvoerder van het NWA programma ‘Transitie naar een duurzaam voedselsysteem’.
  • Interview in PIT Magazine van SIA Praktijkgericht onderzoek, special landbouw, water & voedsel, pagina 14, mei 2022 
  • Podcast ‘A rare but narrow window’ over voedseltransitie, april 2022
  • Table Talk podcast van Food Matters Live over hoe wij als klein land de tansitie naar een duurzaam voedselsysteem kunnen maken, 29 maart 2022
  • Hoofdgast in programma De Balie met Teun van der Keuken, februari 2022
  • Minicollege 'Naar een natuurinclusief landbouw- en voedselsysteem', Innovatie Estafette op Youtube, 25 januari 2022
  • Talkshow HAS Food Experience, met Roel Schutten en IFA student Fien van Capelle, vanaf 24 min 30 sec, 4 maart 2021
  • Voor Innovatie Expo van RVO NL, presentatie over sociale innovatie in de context van transities in agrofood, 8 april 2021 
  • Kick-off NWA-project Transitie naar een Duurzaam voedselsysteem, 13 april 2021 
  • Interview met Arjan Stegeman, hoogleraar diergezondheid UU in vakblad voor dierenartsen, voorjaar 2021 
  • Interview Dagblad Zeeland: Voedselproductie moet radicaal anders, 9 oktober 2019
  • Uitgave inaugurele rede lector Frederike Praasterink, februari 2018
  • HAS Talk over The circular challenges, oktober 2018
  • Interview nieuwsbrief, Agrifood Capital, 2018

Publicaties/optredens lector PJ Beers

Project: Ruimte voor landbouw- en voedseltransitie

Rapporten

  • Beers, P.J., Maurice-Van Eijndhoven, M., Van Ruiten, C., Akkerman, S., Krommendijk, E., Den Nijs, M., Van der Wal, G., Hoeksema, H., Onnes, L.J., Witlox, A., Van Huik, M., Hollaar, F., Berkers, R., Oude Lenferink, R., Vermeer, M. & Van Beurden, K. (2021). Ruimte voor Transitie naar een duurzaam voedselsysteem. Uitvoering actielijnen transitieagenda. ’s-Hertogenbosch, The Netherlands: HAS University of Applied Sciences.
  • Beers, P.J., Maurice-Van Eijndhoven, M., Van Ruiten, C., Krommendijk, E., Van der Wal, G., Hoeksema, H., Onnes, L.J., Witlox, A., Snoeker, W., Hollaar, F., Berkers, R., Oude Lenferink, R., Vermeer, M. & Van Beurden, K. (2021). Ruimte voor Transitie naar een duurzaam voedselsysteem. Uitkomsten en transitieagenda. ’s-Hertogenbosch, The Netherlands: HAS University of Applied Sciences.
  • Beers, P.J., Creemers, M., Buchel, S. & Kaashoek, P. (2021). Lessen uit vier jaar Voedselfamilies. Den Haag: Kennisteam Innovatieprogramma Duurzame Landbouw Provincie Zuid-Holland.
  • Beers, P.J., Creemers, M., Buchel, S. & Kaashoek, P. (2021). Zó smaakt  de toekomst 2.0. Den Haag: Kennisteam Innovatieprogramma Duurzame Landbouw Provincie Zuid-Holland.
  • Beers, P.J., Bosman, R., & Loorbach, D. (2018, May 1). Ruimte voor transitie van landbouw en voedsel. NRC Live

Wetenschappelijke artikelen en boekhoofdstukken

  • Hebinck, A., Diercks, G., Von Wirth, T., Beers, P.J., Barsties, L., Buchel, S., Greer, R., Van Steenbergen, F. & Loorbach, D. An actionable understanding of societal transitions: the X-curve framework. Sustainability Science, 17(3), 1009-1021.
  • Janssen, A., Beers, P.J. & Van Mierlo, B. (2022). Identity in sustainability transitions: The crucial role of landscape in the Green Heart. Environmental Innovation and Sustainability Transitions, 42, 362-373.

Conferentiebijdragen

  • Van Veghel, L., Maurice-Van Eijndhoven, M. & Beers, P.J. (2021, October). The role of leadership in sustainability transitions – A case study of leadership in the Dutch agrifood system. Paper presented online at the International Sustainability Transitions conference 2021, Karlsruhe, Germany.
  • Beers, P.J., Maurice-Van Eijndhoven, M. & Loorbach, D. (2021, October). Transition space in the Dutch agrifood system: governance for institutional work. Paper presented online at the International Sustainability Transitions conference 2021, Karlsruhe, Germany.
  • Beers, P.J. & Loorbach, D. (2020, August). Transition governance amid destabilising regimes: Operationalising transition space. Paper presented online at the International Sustainability Transitions conference 2020, Wien, Austria.

Project: IMPACT Lectoraat Nieuwe Businessmodellen

Rapporten

  • Beers, P.J., Huntjens, P., De Jong, F., Kocks, C., Nederhof, E. & Seuneke, P. (2021). IMPACT-post-ambule: begin van een andere toekomst.
  • Salemans, L., Beers, P.J., Hoeve, A., Maijers, W., Nieuwenhuis, L., Onstenk, J. & Oonk, C. (2019). Regionale verankering: Sturing geven aan een duurzame relatie met de regio. The Hague, The Netherlands: Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek, Projectnummer NRO 405-17-681.
  • Beers, P.J. & Buchel, S. (2018). Zó smaakt de toekomst. Den Haag: Kennisteam Innovatieprogramma Duurzame Landbouw Provincie Zuid-Holland.
  • Beers, P.J., Van Ruiten, C., Hollaar, F., Praasterink, F., Breembroek, J., Van der Harst, R., Witlox, A., Snoeker, W., & Hoeksema, H. (2018). Toekomstverkenning Land- en Tuinbouwsector. Den Bosch: HAS Hogeschool. (NOTA BENE: Rapport is niet “zonder meer” openbaar, alleen verkrijgbaar met een “warme handdruk”).
  • Van Bemmel, K., Grimm, K., Van der Maas, S. & Beers, P.J. (2017). The potential of permaculture principles in the agrifood transition. ‘s-Hertogenbosch, The Netherlands: HAS University of Applied Sciences.
  • Buurma, J., Beers, P.J. & Smit, P. (2016). Kansen voor nieuwe kasconcepten; Visie van toekomstgerichte glastuinders op nieuwbouwkassen en klimaatneutraal telen. Wageningen, The Netherlands: Wageningen Economic Research, Rapport 2016-105.
  • Beers, P.J. (2016). Welke nieuwe businessmodellen geven de landbouw toekomst? ‘s-Hertogenbosch, The Netherlands: HAS University of Applied Sciences, Inaugural Address.
  • Dittrich, K., Dagevos, H., De Jong, F., Beers, P.J. & Nederhof, E. (2016) Education for a sustainable agri-food system. Wageningen, The Netherlands: Aeres University of Applied Sciences Wageningen.

Wetenschappelijke artikelen en boekhoofdstukken

  • Beers, P.J., Baeten, M., Bouwmans, E., Van Helvoirt, B., Wesselink, J. & Zanders, R. (2021). Transformative business and sustainability transitions: A framework and an empirical illustration. In: Aagaard, A., Lüdeke-Freund, F. & Wells, P. Business models for sustainable transition. London, UK: Palgrave Macmillan., pp. 29- 58.
  • Proka, A., Beers, P.J. & Loorbach, D. (2018). Transformative Business Models for Sustainability Transitions. In: Moratis, L., Melissen, F. & Idowu, S.O. Sustainable Business Models: Principles, Promise, and Practice. Cham, Switzerland: Springer Nature, pp. 19-39.
  • Beers, P.J., Proka, A. & Buurma, J. (2016). Transformative business for agrifood transition: implications for learning. In: Dittrich, K., Dagevos, H., De Jong, F., Beers, P.J. & Nederhof, E. (eds.) Education for a sustainable agri-food system. Wageningen, The Netherlands: Aeres University of Applied Sciences Wageningen, pp. 8-13.

Conferentiebijdragen

  • Beers, P.J. (2020, June). Radical Incrementalism: New business models and sustainability transitions. Keynote presented online at the New Business Models conference 2020, Nijmegen, The Netherlands.
  • Huntjens, P., Beers, P.J., Koot, H. & Wielinga, E. (2020, June). A transition approach towards a sustainable and healthy food system: the case of the South-Holland Food Family. Paper presented at the IFAMA2020, Rotterdam, The Netherlands.
  • Beers, P. J., & Baeten, M. (2019, July). Transformative business models for Dutch agrifood transition pathways. Paper presented at the New Business Models conference 2019, Berlin, Germany.
  • Beers, P. J., & Baeten, M. (2018, June). New business models and pathways for Dutch agrifood transition. Paper presented at the International Sustainability Transitions conference 2018 Manchester, UK.
  • Bosman, R., Loorbach, D., & Beers, P. J. (2018, June). Navigating transition space: the grid operator as proactive incumbent in the energy transition. Paper presented at the International Sustainability Transitions conference, 2018, Manchester, UK.
  • Beers, P.J., Van der Meulen, H., Baeten, M., Bouwmans, E., Heesen, H. en Proka, A. (2017, June). “Green Urban Solutions” - A reflexive approach for sustainable business models in the agricultural sector. Paper presented at the International Sustainability Transitions conference 2017, Gothenburg, Sweden.
  • Beers, P.J. (2016, October) Competence for transformative business: The role of new business models in the agricultural transition. Paper presented at the Competence 2016 Conference, Wageningen, The Netherlands.

Overige wetenschappelijke publicaties

  • Oonk, C., Gulikers, J.T.M., Den Brock, P.J., Wesselink, R., Beers, P.-J. & Mulder, M. (2020). Teachers as brokers: adding a university-society perspective to higher education teacher competence profiles. Higher Education, 80(4), 701-718.
  • Van Mierlo, B., Halbe, J., Beers, P.J., Scholz, G. & Vinke-De Kruif, J. (2020). Learning about learning in sustainability transitions. Environmental Innovation and Societal Transitions, 34, 251-254.
  • Van Mierlo, B., & Beers, P.J. (2020). Understanding and governing learning in sustainability transitions: A review.  Environmental Innovation and Societal Transitions, 34, 255-269.
Partnerschappen & maatschappelijke rollen

Structurele samenwerkingspartner is de Transitiecoalitie Voedsel, een netwerkorganisatie met ruim 200 leden uit bedrijfsleven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en overheden (steden, provincies, landelijk). Missie is transitie naar een duurzaam voedselsysteem: gezonde mensen op een gezonde planeet.

Lector Frederike Praasterink is penvoerder van een NWA Consortium ‘Transitie naar een duurzaam voedselsysteem’ bestaande uit ruim 35 partners uit universiteiten, hogescholen en werkveldpartijen. Dit programma is in maart 2021 gestart en loopt tot 2025.

Zij bekleed tevens enkele maatschappelijke rollen: 

  • Gastdocent aan Nyenrode Business University, Collegereeks Sustainability for the food & agribusiness; en Change Management.
  • Raadslid (agrofood) van de Provinciale Raad voor de Leefomgeving in Noord-Brabant
  • Lid maatschappelijke adviesraad van Staatsbosbeheer in Noord-Brabant
  • Lid Reflectietafel van het Landbouwakkoord

Lector PJ Beers geeft leiding aan het project 'Kennis voor Verdienvermogen: Cash naar de Kringloop,' een samenwerking van HAS Green Academy, Hogeschool Van Hall Larenstein, Hogeschool Inholland, Aeres Hogeschool, Hanzehogeschool Groningen en Hogeschool Windesheim. Praktijkpartners zijn onder meer: ZLTO, Rabobank, Flynth, ABAB en vele anderen.

Daarnaast participeert de lectoraatsgroep onder PJ's leiding in het project CropMix, een NWA-project van Wageningen Universiteit en tal van andere onderzoeks- en praktijkpartners, gericht op het onderzoeken en versterken van allerlei vormen van gemengde teelten, zoals strokenteelt, voedselbossen en pixelfarming.

PJ is voorzitter van de Green Protein Alliance, een vereniging van producenten van plantaardige eiwitten en hun partners, die streeft naar een plantaardiger dieet.

Projecten

  • Masterclass Expeditie Toekomst

    Masterclass Expeditie Toekomst

    Hoe denken jongeren over de toekomst van voedsel, landbouw en leefomgeving? Het lectoraat Future Food Systems organiseerde net voor de zomer van 2022 de vijfdaagse masterclass Expeditie Toekomst over dit onderwerp.

  • NWA-transitie

    Transitie naar een duurzaam voedselsysteem

    Onder de vlag van de Nationale Wetenschapsagenda werkt een breed consortium aan het 3-jarige programma ‘Transitie naar een duurzaam voedselsysteem’. HAS green academy is vanuit het lectoraat Future Food Systems penvoerder.

  • Kennis voor verdienvermogen

    Kennis voor verdienvermogen

    Lectoraatgroep Future Food Systems participeert in het project Kennis voor verdienvermogen. Dit project richt zich op de kritische succesfactoren voor verdienvermogen van kringlooplandbouw en het berekenen van de impact daarvan op het verdienvermogen.

  • Ontmoeten

    Ruimte voor landbouw- en voedseltransitie

    Lectoraatgroep Future Food Systems richt zich in het project Ruimte voor landbouw- en voedseltransitie op ontmoetingen tussen vernieuwers en de gevestigde orde als het gaat om de transitie naar een duurzaam voedselsysteem en hoe zij hierin samen op kunnen trekken.

Lectoren

  • foto Frederike

    Frederike Praasterink MSc

    Lector Future Food Systems en penvoerder NWA coalitie Transitie naar een duurzaam voedselsysteem

    F.Praasterink@has.nl
    F.Praasterink@has.nl
    Linkedin
    Linkedin
  • Portret Lector PJ Beers

    P.J. Beers PhD

    Lector Nieuwe Business Modellen voor Landbouw- en Voedseltransitie

    P.Beers@has.nl
    P.Beers@has.nl
    Linkedin
    Linkedin

Kenniskring

Partners

Sustainable Development Goals

  • Sustainable Development Goal 2: Geen honger
  • Sustainable Development Goal 3: Goede gezondheid en welzijn
  • Sustainable Development Goal 4: Kwaliteitsonderwijs
  • Sustainable Development Goal 8: Eerlijk werk en economische groei
  • Sustainable Development Goal 11: Duurzame steden en gemeenschappen
  • Sustainable Development Goal 12: Verantwoorde consumptie en productie
  • Sustainable Development Goal 13: Klimaatactie
  • Sustainable Development Goal 17: Partnerschap om doelstellingen te bereiken

Gerelateerde lectoraten

  • Lectoraat Eiwittransitie in voeding

    Lectoraat Eiwittransitie in Voeding

    Het lectoraat Eiwittransitie in Voeding wil bijdragen aan de eiwittransitie in Nederland en daarbuiten. Het lectoraat heeft een focus op toepassing van plantaardige eiwitten en verkenning van alternatieve eiwitten zoals cellulaire agricultuur en insecten.

  • voedselproductie

    Lectoraat Voedselproductie in een Circulaire Economie

    Het lectoraat Voedselproductie in een Circulaire Economie wil bedrijven in de agrofoodsector in staat te stellen te produceren met een minimale belasting van het milieu en een zo efficiënt mogelijk gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Dit gebeurt voornamelijk door het sluiten van kringlopen en het verduurzamen van productieprocessen.

  • Tablets en koeien

    Lectoraat Precision Livestock Farming

    Het lectoraat Precision Livestock Farming richt zich op smart farming en het preciezer kunnen sturen van de bedrijfsvoering met behulp van data. Het lectoraat laat zich daarbij inspireren door sectoren binnen en buiten de landbouw.

  • illustratie Healthy Farming

    Lectoraat Healthy Farming

    Het lectoraat Healthy Farming richt zich op het onderzoeken van knelpunten in de veehouderij en het aanzwengelen van de dialoog tussen markt, onderzoeker en consument met als doel een nieuwe stap te zetten in de veehouderij van de toekomst. 

Meer leren over dit onderwerp?