Lectoraat Future Food Systems

Het doel van het lectoraat Future Food Systems is het versnellen van de transitie naar duurzame voedselsystemen. Verduurzaming alleen is niet voldoende: er is een transitie nodig in de manier waarop voedsel geproduceerd, gewaardeerd en geconsumeerd wordt. Het lectoraat werkt zowel aan interventiestrategieën als aan nieuwe businessmodellen. 

Voedsel is een belangrijk onderdeel van onze cultuur en ons welbevinden, maar voedsel is ook gerelateerd aan urgente en mondiale duurzaamheidsopgaven: 

• Er is een toenemende mondiale zorg voor humane gezondheid door groei van voedselgerelateerde ziekten naast persistente voedselonzekerheid 
• Planetaire grenzen op het gebied van klimaatverandering, biodiversiteit, zoetwatergebruik en stikstof- en fosfaatcycli worden overschreden 
• Voedselverspilling 
• Sociale onrechtvaardigheid met betrekking tot lonen en arbeidsomstandigheden in voedselketens (o.a. FAO, 2019; IPCC, 2019) 

Een recente schatting geeft aan dat de maatschappelijke kosten voor gezondheid, economie en milieu van het mondiale voedselsysteem 12 biljoen dollar bedragen – 20% meer dan de marktwaarde van voedselsystemen (Pharo et al, 2019). Daarom is duidelijk dat verduurzaming van het huidige voedselsysteem niet voldoende is. Als we de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties willen halen, is er een transitie nodig in de manier waarop voedsel wordt geproduceerd, gewaardeerd en geconsumeerd wordt.  

Bij het lectoraat Future Food Sysyems staan 3 samenhangende pijlers centraal: 

• Praktijkonderzoek naar de dynamiek in (huidige) voedselsystemen op verschillende schaalniveaus 
• Participatieve toekomstverkenningen naar duurzame voedselsystemen 
• Verkennen van transitiepaden die leiden tot system-based interventiestrategieën en nieuwe businessmodellen die transitie kunnen versnellen 

Rapportages, samenvattingen en artikelen

Bekijk alle rapportages, samenvattingen en artikelen van projecten van het lectoraat in Greeni

Gezamenlijke publicaties

• Artikel 'Studenten verstevigen boer-burgerrelatie', Nieuwe Oogst, 8 maart 2024
• Blog 'Transitiewetenschappers over stikstof: beloon boeren voor de oplossing!', 29 juni 2022, website DRIFT
• Toekomstverkenning agrofood 2050 Transitiecoalitie Voedsel: lectoren Frederike Praasterink en PJ Beers van het lectoraat Future Food Systems deden in januari 2020 binnen de Transitiecoalitie Voedsel een toekomstverkenning naar de agrofoodsector in 2050. Bekijk het rapport

Publicaties/optredens lector Frederike Praasterink

• Artikel 'Hoe vergeten groenten het voedselsysteem duurzamer kunnen maken', Vrij Nederland, 14 november 2023
• Column Transitie van het voedselsysteem vergt andere vaardigheden, nieuwsbrief Techniekpact, oktober 2023
• Bijdrage in brochure Circular agrifiid & biomass: Food & Materials for a systainable future, RVO, 2023
• Webinar Brabant Leert Voedseltransitie: Frederike was op 29 september 2022 spreker op een webinar van de Provincie Noord-Brabant: Brabant Leert Voedseltransitie. Het webinar is hier terug te kijken. 
• Opiniestuk over de masterclass Expeditie Toekomst, geschreven door Frederike Praasterink, Heleen Prins en Marjo Baeten, Food + Agribusiness, 5 augustus 2022 
• Nationale voedseldialoog: in aanloop naar de UN Food Systems Summit later dit jaar was op 1 juni 2022 de Nationale Voedseldialoog, georganiseerd door Ministeries van LNV, BZ en VWS. Frederike was tafelgast in haar rol als penvoerder van het NWA programma ‘Transitie naar een duurzaam voedselsysteem’.
• Interview in PIT Magazine van SIA Praktijkgericht onderzoek, special landbouw, water & voedsel, pagina 14, mei 2022 
• Podcast ‘A rare but narrow window’ over voedseltransitie, april 2022
• Table Talk podcast van Food Matters Live over hoe wij als klein land de tansitie naar een duurzaam voedselsysteem kunnen maken, 29 maart 2022
• Hoofdgast in programma De Balie met Teun van der Keuken, februari 2022
• Minicollege 'Naar een natuurinclusief landbouw- en voedselsysteem', Innovatie Estafette op Youtube, 25 januari 2022
• Talkshow HAS Food Experience, met Roel Schutten en IFA student Fien van Capelle, vanaf 24 min 30 sec, 4 maart 2021
• Voor Innovatie Expo van RVO NL, presentatie over sociale innovatie in de context van transities in agrofood, 8 april 2021 
• Kick-off NWA-project Transitie naar een Duurzaam voedselsysteem, 13 april 2021 
• Interview met Arjan Stegeman, hoogleraar diergezondheid UU in vakblad voor dierenartsen, voorjaar 2021 
• Interview Dagblad Zeeland: Voedselproductie moet radicaal anders, 9 oktober 2019
• Uitgave inaugurele rede lector Frederike Praasterink, februari 2018
• HAS Talk over The circular challenges, oktober 2018
• Interview nieuwsbrief, Agrifood Capital, 2018

Publicaties/optredens lector PJ Beers

Project: Ruimte voor landbouw- en voedseltransitie

Rapporten

• Beers, P.J., Maurice-Van Eijndhoven, M., Van Ruiten, C., Akkerman, S., Krommendijk, E., Den Nijs, M., Van der Wal, G., Hoeksema, H., Onnes, L.J., Witlox, A., Van Huik, M., Hollaar, F., Berkers, R., Oude Lenferink, R., Vermeer, M. & Van Beurden, K. (2021). Ruimte voor Transitie naar een duurzaam voedselsysteem. Uitvoering actielijnen transitieagenda. ’s-Hertogenbosch, The Netherlands: HAS University of Applied Sciences.
• Beers, P.J., Maurice-Van Eijndhoven, M., Van Ruiten, C., Krommendijk, E., Van der Wal, G., Hoeksema, H., Onnes, L.J., Witlox, A., Snoeker, W., Hollaar, F., Berkers, R., Oude Lenferink, R., Vermeer, M. & Van Beurden, K. (2021). Ruimte voor Transitie naar een duurzaam voedselsysteem. Uitkomsten en transitieagenda. ’s-Hertogenbosch, The Netherlands: HAS University of Applied Sciences.
• Beers, P.J., Creemers, M., Buchel, S. & Kaashoek, P. (2021). Lessen uit vier jaar Voedselfamilies. Den Haag: Kennisteam Innovatieprogramma Duurzame Landbouw Provincie Zuid-Holland.
• Beers, P.J., Creemers, M., Buchel, S. & Kaashoek, P. (2021). Zó smaakt  de toekomst 2.0. Den Haag: Kennisteam Innovatieprogramma Duurzame Landbouw Provincie Zuid-Holland.
• Beers, P.J., Bosman, R., & Loorbach, D. (2018, May 1). Ruimte voor transitie van landbouw en voedsel. NRC Live

Wetenschappelijke artikelen en boekhoofdstukken

• Hebinck, A., Diercks, G., Von Wirth, T., Beers, P.J., Barsties, L., Buchel, S., Greer, R., Van Steenbergen, F. & Loorbach, D. An actionable understanding of societal transitions: the X-curve framework. Sustainability Science, 17(3), 1009-1021.
• Janssen, A., Beers, P.J. & Van Mierlo, B. (2022). Identity in sustainability transitions: The crucial role of landscape in the Green Heart. Environmental Innovation and Sustainability Transitions, 42, 362-373.

Conferentiebijdragen

• Van Veghel, L., Maurice-Van Eijndhoven, M. & Beers, P.J. (2021, October). The role of leadership in sustainability transitions – A case study of leadership in the Dutch agrifood system. Paper presented online at the International Sustainability Transitions conference 2021, Karlsruhe, Germany.
• Beers, P.J., Maurice-Van Eijndhoven, M. & Loorbach, D. (2021, October). Transition space in the Dutch agrifood system: governance for institutional work. Paper presented online at the International Sustainability Transitions conference 2021, Karlsruhe, Germany.
• Beers, P.J. & Loorbach, D. (2020, August). Transition governance amid destabilising regimes: Operationalising transition space. Paper presented online at the International Sustainability Transitions conference 2020, Wien, Austria.

Project: IMPACT Lectoraat Nieuwe Businessmodellen

Rapporten

• Beers, P.J., Huntjens, P., De Jong, F., Kocks, C., Nederhof, E. & Seuneke, P. (2021). IMPACT-post-ambule: begin van een andere toekomst.
• Salemans, L., Beers, P.J., Hoeve, A., Maijers, W., Nieuwenhuis, L., Onstenk, J. & Oonk, C. (2019). Regionale verankering: Sturing geven aan een duurzame relatie met de regio. The Hague, The Netherlands: Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek, Projectnummer NRO 405-17-681.
• Beers, P.J. & Buchel, S. (2018). Zó smaakt de toekomst. Den Haag: Kennisteam Innovatieprogramma Duurzame Landbouw Provincie Zuid-Holland.
• Beers, P.J., Van Ruiten, C., Hollaar, F., Praasterink, F., Breembroek, J., Van der Harst, R., Witlox, A., Snoeker, W., & Hoeksema, H. (2018). Toekomstverkenning Land- en Tuinbouwsector. Den Bosch: HAS Hogeschool. (NOTA BENE: Rapport is niet “zonder meer” openbaar, alleen verkrijgbaar met een “warme handdruk”).
• Van Bemmel, K., Grimm, K., Van der Maas, S. & Beers, P.J. (2017). The potential of permaculture principles in the agrifood transition. ‘s-Hertogenbosch, The Netherlands: HAS University of Applied Sciences.
• Buurma, J., Beers, P.J. & Smit, P. (2016). Kansen voor nieuwe kasconcepten; Visie van toekomstgerichte glastuinders op nieuwbouwkassen en klimaatneutraal telen. Wageningen, The Netherlands: Wageningen Economic Research, Rapport 2016-105.
• Beers, P.J. (2016). Welke nieuwe businessmodellen geven de landbouw toekomst? ‘s-Hertogenbosch, The Netherlands: HAS University of Applied Sciences, Inaugural Address.
• Dittrich, K., Dagevos, H., De Jong, F., Beers, P.J. & Nederhof, E. (2016) Education for a sustainable agri-food system. Wageningen, The Netherlands: Aeres University of Applied Sciences Wageningen.

Wetenschappelijke artikelen en boekhoofdstukken

• Beers, P.J., Baeten, M., Bouwmans, E., Van Helvoirt, B., Wesselink, J. & Zanders, R. (2021). Transformative business and sustainability transitions: A framework and an empirical illustration. In: Aagaard, A., Lüdeke-Freund, F. & Wells, P. Business models for sustainable transition. London, UK: Palgrave Macmillan., pp. 29- 58.
• Proka, A., Beers, P.J. & Loorbach, D. (2018). Transformative Business Models for Sustainability Transitions. In: Moratis, L., Melissen, F. & Idowu, S.O. Sustainable Business Models: Principles, Promise, and Practice. Cham, Switzerland: Springer Nature, pp. 19-39.
• Beers, P.J., Proka, A. & Buurma, J. (2016). Transformative business for agrifood transition: implications for learning. In: Dittrich, K., Dagevos, H., De Jong, F., Beers, P.J. & Nederhof, E. (eds.) Education for a sustainable agri-food system. Wageningen, The Netherlands: Aeres University of Applied Sciences Wageningen, pp. 8-13.

Conferentiebijdragen

• Beers, P.J. (2020, June). Radical Incrementalism: New business models and sustainability transitions. Keynote presented online at the New Business Models conference 2020, Nijmegen, The Netherlands.
• Huntjens, P., Beers, P.J., Koot, H. & Wielinga, E. (2020, June). A transition approach towards a sustainable and healthy food system: the case of the South-Holland Food Family. Paper presented at the IFAMA2020, Rotterdam, The Netherlands.
• Beers, P. J., & Baeten, M. (2019, July). Transformative business models for Dutch agrifood transition pathways. Paper presented at the New Business Models conference 2019, Berlin, Germany.
• Beers, P. J., & Baeten, M. (2018, June). New business models and pathways for Dutch agrifood transition. Paper presented at the International Sustainability Transitions conference 2018 Manchester, UK.
• Bosman, R., Loorbach, D., & Beers, P. J. (2018, June). Navigating transition space: the grid operator as proactive incumbent in the energy transition. Paper presented at the International Sustainability Transitions conference, 2018, Manchester, UK.
• Beers, P.J., Van der Meulen, H., Baeten, M., Bouwmans, E., Heesen, H. en Proka, A. (2017, June). “Green Urban Solutions” - A reflexive approach for sustainable business models in the agricultural sector. Paper presented at the International Sustainability Transitions conference 2017, Gothenburg, Sweden.
• Beers, P.J. (2016, October) Competence for transformative business: The role of new business models in the agricultural transition. Paper presented at the Competence 2016 Conference, Wageningen, The Netherlands.

Overige wetenschappelijke publicaties

• Oonk, C., Gulikers, J.T.M., Den Brock, P.J., Wesselink, R., Beers, P.-J. & Mulder, M. (2020). Teachers as brokers: adding a university-society perspective to higher education teacher competence profiles. Higher Education, 80(4), 701-718.
• Van Mierlo, B., Halbe, J., Beers, P.J., Scholz, G. & Vinke-De Kruif, J. (2020). Learning about learning in sustainability transitions. Environmental Innovation and Societal Transitions, 34, 251-254.
• Van Mierlo, B., & Beers, P.J. (2020). Understanding and governing learning in sustainability transitions: A review.  Environmental Innovation and Societal Transitions, 34, 255-269.

• HAS Talk over The circular challenges, oktober 2018
• Transformative Business Models for Sustainability Transitions
  Auteurs: Antonia Proka, P. J. Beers, and Derk Loorbach
  Gepubliceerd door Springer International Publishing, 2018
• Ruimte voor transitie van landbouw naar voedsel
  Auteurs: PJ Beers, Rick Bosman en Derk Loorbach
  Gepubliceerd op NRC Live, 1 mei 2018
• Understanding and governing learning in sustainability transitions: A review
  Auteurs: Barbara van Mierlo & Pieter J. Beers
  Gepubliceerd in Elsevier, 12 september 2017
• The potential of permaculture principles in the agrifood transition 
  Auteurs: Koert van Bemmel, Katharina Grimm, Sandra van der Maas, P.J. Beers
  Gepubliceerd door: HAS Hogeschool en Staay Food Group, juli 2017
• Reflexivity and Learning in System Innovation Processes
  Auteurs: PJ Beers en Barbara van Mierlo
  Gepubliceerd in: Sociologia Ruralis, Juli 2017
• Reframing the future: the role of reflexivity in governance networks in sustainability transitions
  Auteurs: Jifke Sol Ir, Merel M. van der Wal, Pieter Jelle Beers & Arjen Wals
  Gepubliceerd Environmental Education Research, 30 november 2017
• Uitgave Inaugurele rede PJ Beers, 2016
• Kansen voor nieuwe kasconcepten
  Auteurs: Jan Buurma, PJ Beers en Pepijn Smit
  Gepubliceerd door: Wageningen Economic Research en DRIFT, december 2016
• Green Urban Solutions
  Auteurs: Jeroen Bouman, Sander Posthumus en Loek Vesters
  Gepubliceerd door: HAS Hogeschool (PJ Beers), Knooppunt Innovatief Groen en ZLTO,  juni 2016
• Education for a sustainable agri-food system
  Auteurs: Koen Dittrich, Hans Dagevos, Frank de Jong, PJ Beers en Esther Nederhof
  Gepubliceerd door: Aeres Hogeschool Wageningen, 2016

Structurele samenwerkingspartner is de Transitiecoalitie Voedsel, een netwerkorganisatie met ruim 200 leden uit bedrijfsleven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en overheden (steden, provincies, landelijk). Missie is transitie naar een duurzaam voedselsysteem: gezonde mensen op een gezonde planeet.

Lector Frederike Praasterink is penvoerder van een NWA Consortium ‘Transitie naar een duurzaam voedselsysteem’ bestaande uit ruim 35 partners uit universiteiten, hogescholen en werkveldpartijen. Dit programma is in maart 2021 gestart en loopt tot 2025.

Zij bekleed tevens enkele maatschappelijke rollen: 

• Gastdocent aan Nyenrode Business University, Collegereeks Sustainability for the food & agribusiness; en Change Management.
• Raadslid (agrofood) van de Provinciale Raad voor de Leefomgeving in Noord-Brabant
• Lid maatschappelijke adviesraad van Staatsbosbeheer in Noord-Brabant
• Lid Reflectietafel van het Landbouwakkoord

Lector PJ Beers geeft leiding aan het project 'Kennis voor Verdienvermogen: Cash naar de Kringloop,' een samenwerking van HAS Green Academy, Hogeschool Van Hall Larenstein, Hogeschool Inholland, Aeres Hogeschool, Hanzehogeschool Groningen en Hogeschool Windesheim. Praktijkpartners zijn onder meer: ZLTO, Rabobank, Flynth, ABAB en vele anderen.

Daarnaast participeert de lectoraatsgroep onder PJ's leiding in het project CropMix, een NWA-project van Wageningen Universiteit en tal van andere onderzoeks- en praktijkpartners, gericht op het onderzoeken en versterken van allerlei vormen van gemengde teelten, zoals strokenteelt, voedselbossen en pixelfarming.

PJ is voorzitter van de Green Protein Alliance, een vereniging van producenten van plantaardige eiwitten en hun partners, die streeft naar een plantaardiger dieet.